Voorwoord……………………………………………………………….……………pag. 3 Uitnodiging Regioavond 8 september.…………………………………….….pag. x Verslagen van de regioavonden………….……….…….…………….………………pag. x Dit zijn ook mensen…………….….……………………………….……………….pag. x Contactpersoon forensische psychiatrie.….………………………….………………pag. x Berichten uit stad en ommeland.…………………………………….………………pag. x Familieberichten…….…………….……………………………….…………….pag. x Agenda……….………….……….…….………………………….…………….pag. x
Voorwoord
Deze zomer weet niet van ophouden. In vergelijking met het vorige jaar genieten we van veel zonovergoten warme dagen. Warmte! Een mens kan niet zonder; of het nu zonnewarmte is, of de warmte die mensen elkaar kunnen geven door aandacht en begrip. Wij beseffen als geen ander, dat juist psychiatrische patiënten op dat punt heel gevoelig zijn. Zij tonen zich dankbaar als je even een praatje met ze maakt. Het is ons een zorg om hen al is het maar bij momenten - gelukkiger te kunnen zien. En als zich dat dan voordoet, kunnen wij er dan zelf ook een beetje gelukkiger van worden, of….zijn we zo door zorg om hem of haar in beslag genomen, dat we er geen oog en oor voor hebben.
Op de laatste inloopavond van deze zomer, namelijk die van 11 augustus, stelden wij ons deze vraag. Verrassend waren de antwoorden. Ieder wist van die positieve mooie momenten te noemen. Ja, alleen al de gedachte eraan en het samen daarover praten gaf ons een warm gevoel. U leest er meer over in het verslag. Maar eerst aandacht voor de eerstvolgende Regioavond op 8 september as. met als onderwerp: “Forensische Psychiatrie; een extra zorg!” In de uitnodiging voor deze avond en in enkele artikelen in dit Regionieuws wordt het onderwerp van deze avond toegelicht. De verslagen van de inloopavonden van 11 augustus en 14 juli jl. maken duidelijk wat lotgenotencontact – ook in de vakantietijd – voor ons kan betekenen. En met het verslag van de – niet helemaal gelukte – filmavond op 9 juni jl. wordt dit drieluik van verslagen besloten. “Dit zijn ook mensen” is een artikel over de isoleerafdeling van de Forensische Observatie Begeleidingsafdeling van de Bijlmer bajes. Daar wordt ‘extra zorg’ verleend aan ernstig psychisch gestoorde mensen, die elders niet behandeld kunnen worden. Al lezende besef je hoe bijzonder het is, dat ook aan deze mensen “professionele” hulp wordt geboden. Met de nadruk op het woordje ‘hulp’. Rondom forensische psychiatrie en TBS heeft Ypsilon de laatste jaren een lotgenotengroep. Daarover kunt u lezen onder het kopje: “Contactpersoon Forensische Psychiatrie”. Voorts berichten over de Jubileakaravaan, die meereist met‘Het naSomerfestival op 20 september op het terrein van ‘De Grote Beek’; de Provinciale Ontmoetingsdag met als thema ‘zelfdoding op 26 september in Tilburg en de Studiedag 25 jaar Ypsilon, waar Historie de toekomst zal ontmoeten” op 21 november in Hilversum. Familieberichten bepalen ons bij het verdriet om een geliefde bij twee van onze Ypsilonfamilies. Tot slot vestigen wij uw aandacht op de agenda. De redactie
Uitnodiging Regioavond 08 september 2009 Conferentiecentrum Ziekenhuis ‘De Grote Beek’ Parkeren
De richting naar parkeerplaats en conferentiecentrum
Aanvang: Forensische Psychiatrie; een zorg extra! Spreker: Theo van Luyten, zorggroepdirecteur Forensische Psychiatrie GGzE
Forensische psychiatrie, in het algemeen spraakgebruik beter bekend als “T.B.S.”, heeft een beladen imago. T.B.S. heeft te maken met misdrijven, die mensen hebben gepleegd, terwijl zij in een psychisch verwarde toestand waren. De laatste weken lezen we in de kranten, dat de TBS-maatregel, waaraan opname in een forensische kliniek is gekoppeld, ter discussie staat. Hoe negatief TBS te boek staat bleek uit het advies dat advocaten aan hun cliënten geven om niet mee te werken aan TBS onderzoek. “Met TBS weet je niet waar je aan toe bent. Dan maar liever de ‘duidelijkheid’ van een gewone gevangenisstraf. Niettemin: “Nog steeds heeft Nederland met het tbs-systeem een uniek ‘tweede spoor’ om daders van zware misdrijven zowel te straffen als te behandelen. Als namelijk sprake is van psychische ziekte, krijgen deze mensen verplichte therapie, om ze daarna met minder kans op herhaling terug te laten keren in de maatschappij. Dat systeem verdient meer waardering dan het krijgt. TBS wordt bijna altijd opgelegd in combinatie met een gewone gevangenisstraf. In omringende landen is men jaloers op deze mogelijkheid. En terecht Dankzij tbs heeft Nederland een strafrecht dat tegelijkertijd strikt en humaan is. De dader wordt behandeld en moet meewerken. Hij verdient de kans om gezonder terug te keren. Maar belangrijker is, dat het belang van slachtoffers en de samenleving met tbs is gediend. Hoe groot de scepsis ook is over tbs, het alternatief is erger. Zonder tbs komen daders na hun gevangenschap onbehandeld op straat. Dat is pas een perspectief waar slachtoffers en samenleving slapeloze nachten van zouden moeten krijgen. Hoog tijd dus om de scepsis over tbs te laten varen. (bron Trouw 10 augustus 2009) “De dader wordt behandeld en moet meewerken. Hij verdient de kans om gezonder terug te keren”. Het staat er zo makkelijk, maar wij weten maar al te goed hoe weerbarstig de praktijk is. Al onze inspanningen om voor hem, of haar kleine stappen in de goede richting te bereiken, stuiten vaak af op onwil, of onmacht. Is die onwil, of onmacht…, een niet te nemen barriëre? “Zij verdienen de kans om gezonder terug te keren in de maatschappij”. Lukt dat? Wellicht niet bij alle patiënten, maar toch! En…, hoe reageert het team van de forensische afdeling op die onwil en onmachtgevoelens bij de aan hun zorg en behandeling toevertrouwde patiënten? Daar ben ik benieuwd naar! U ook? Dan is een verdere aanbeveling om deze avond mee te maken overbodig. U bent van harte welkom. Nieuwe bezoekers kunnen vragen om een kennismakingsgesprek met een vertrouwenspersoon. Graag tot ziens op 8 september 2009. Namens de Taakgroep Regio-avonden, Johan Blom (avond voorzitter) Verslag Regioavonden
Als er ooit getwijfeld mocht zijn aan het belang van onze inloopavonden in de zomermaanden, dan zult u daarvan bij het lezen van de hierna volgende verslagen, overtuigd raken. Inloopavond van 11 augustus 2009…. We waren met één meer dan tien toen de gespreksleider de aanwezigen van harte welkom heette. Na een ongedwongen voorafje met begroetingen en koffie volgende enkele mededelingen. Speciale aandacht werd gevraagd voor de Jubileum Studiedag 2009 op zaterdag 21 november in Hilversum met Bas van Raay als dagvoorzitter en prominenten als René Kahn, Wiepke Cahn, Lieuwe de Haan en Don Linszen als smaakmakers. Mensen, die binnen Ypsilon en begrip zijn en die verbindingen weten te leggen met wat Ria van der Heijden altijd voor ogen heeft gestaan, namelijk aandacht voor de meest kwetsbaren in de psychiatrische zorg. Als inleiding op het kringgesprek het volgende. Wij hebben vaak grote zorgen om ‘onze’ psychiatrisch zieken. Maar behalve dat verontrusten ons bepaalde uitingen of gedragingen zozeer, dat het een extra belasting geeft. Over die extra belasting spraken we in een eerste gespreksronde. Toch zullen er in de omgang met ‘onze’ mensen ook momenten zijn die ons ontroeren en ons ondanks alles een dankbaar gevoel kunnen geven.Daarvan wilden wij elkaar na de pauze vertellen. Vooraf kreeg ieder de gelegenheid om zowel van die belastende omstandigheden als van de goede momenten voorbeelden op te schrijven. Wat verontrust: dat hij zijn mogelijkheden overschat; zijn negatieve gevoelens. Hij voelt zich mislukt. Hij kan niets en hij is niets en die gedachte kan hij niet van zich afzetten. dat ik mijn in psychotische toestand verkerend familielid met weekendverlof thuis moest opvangen. dat het op een kwade dag toch nog weer fout kan gaan. Die angst zit diep in mij. dat hij geen initiatieven toont om voor zichzelf iets te organiseren. Voor anderen daarentegen staat hij altijd klaar – maar dat hoort in de tweede gespreksronde. dat hij zich steeds meer dwangmatig gaat gedragen. dat de Wet Maatschappelijke Opvang in de praktijk niet zal blijken te werken. dat – nu het goed gaat – hij de medicatie wel kan missen. Dat hij mijn waarschuwingen negeert maakt mij boos. dat zij welhaast apathisch is te noemen. Is nergens toe te bewegen.
Nu ik dit zo de revue laat passeren komt het op mij over als een zee van zorgen. Het was zo nu en dan heel heftig en daarom een korte pauze. In de tweede ronde voorbeelden van hoop. * Tijdens mijn laatste bezoeken was er contact. Naar wat ik vertelde luisterde mijn familielid. Dat was in tijden niet het geval. De reden? Mogelijk het feit van een andere medicatie!?! * Jaren geleden begeleidde ik een psychiatrisch ziek mens. Onlangs nodigde hij mij uit een kopje koffie bij hem te komen drinken. Ik ontmoette toen een zelfstandig wonende en gelukkige man. * Hij is een goei jong. * Hij is goed in het voorbereiden van (fiets)vakanties en dagtripjes. * Hij staat altijd voor mij en anderen klaar. * Hij heeft begrip voor hoe het met hem is gegaan en voor mijn rol daarin. Dat stemt mij dankbaar. * Zijn geestige opmerkingen waar we heel ontspannend om kunnen lachen. * Het is een lieve jongen en als ik zo aan hem denk word ik warm van binnen. * Hij gaat verantwoord om met zijn geld en brieven laat hij niet meer ongeopend liggen. Dat is wel eens anders geweest. Met deze opstekers konden wij de tweede inloopavond van dit zomerseizoen besluiten.
Johan Blom …………………………………………………………………………………….
inloopavond 14 juli 2009.
In de vakantiemaanden zijn 2 inloopavonden gepland waarvan dit de eerste is. Het doel van deze avond is het delen van zorgen, elkaar steunen en verbetering zoeken voor de situatie waarin we beland zijn. De volgende items zijn op tafel gekomen. * Hoe kunnen we als lid aktief meewerken om de gewenste veranderingen op gang te brengen ? Onze voorzitter wil in gesprek gaan met de directie maar wil dan ook met feiten aan
kunnen komen. De oproepen die ze in het regioblad plaatste heeft te weinig opgeleverd. Opnieuw zal een poging gedaan worden de leden te bewegen feiten aan te dragen. Willen we verandering, dan is medewerking van de leden nodig, anders blijven we hangen in klagen en steun zoeken bij elkaar. Verandering kost kracht en moed. Het is best veel gevraagd naast de zorgen die ons lot met zich meebrengt, maar toch is het nodig dat we gezamelijk onze krachten bundelen om de gewenste veranderingen te beinvloeden. * We hebben gepraat over een Fins onderzoek dat laat zien dat de antipsychotica Leponex de levensduur van de patient gemiddeld verlengd in vergelijking met de nieuwere medicijnen zoals seroquel, risperdal en syprexa. Laatst genoemden zouden meer kans geven op vroegtijdig overlijden. Hier willen we graag meer over weten. We vragen ons af of er goed op de medicatie en hun werking wordt gelet t.a.v. onze patienten. Geertje tipt om een administratie bij te houden v.d.behandelingen. Wat is er geprobeerd aan therapie en welke medicijnen zijn er voorgeschreven etc. * De komst v.d. triadekaart is kort besproken. Men denkt dat het een aardige ondersteuning voor de familie kan zijn als de GGZE er ook voor open staat. Men vindt dat het wel duidelijk moet zijn bij wie je terecht kunt als je je vermeende recht niet krijgt. Bestuurslid Johan Blom doet mededelingen. - Er worden cursussen door Trialoog aangeboden. Dit om de bekwaamheid van aktieve leden te vergroten (zie boekentafel ). - Hij meldt het overlijden van 2 familieleden die betrekking hebben met Ypsilon. - Hij doet een oproep aan vrijwillige helpers voor het "midzomerfeest", de viering van het 25 jarig bestaan van Ypsilon. Dit wordt op 20 september gehouden op het terrein van de Grote Beek. - In november zal er weer meer te vertellen zijn over het byzonder woonproject. We sluiten de avond met een dankjewel aan elkaar en nodigen uit voor de volgende inloopavond. Maria Ankersmit.
filmavond 9 juni 2009.
Een video is niet meer van deze tijd, dat bleek. Het duurde even voor de film kon worden gedraaid, de videorecorder was zo lang niet gebruikt, dat hij de film niet pakte. Uiteindelijk namen we onze toevlucht tot de apparatuur in de kleine vergaderzaal. Intussen was het gezellig geworden, maar iedereen kwam toch naar de film kijken. Het drama in de film voltrok zich langzaam, de humor ook. De problematiek was niet direct te vergelijken met die van ons, maar toch heel
invoelbaar. Helaas liet de film het tegen het eind afweten. Ik dacht te zien dat de koe door de broer werd doodgeschoten, maar Johan zegt dat dat niet gebeurde. Door de elektronische sneeuw zal ik me wel vergissen. Laten we er maar vanuit gaan dat de koe nog lang en gelukkig leeft, net als de rest van het gezin. Hoewel, de gezonde gezinsleden leken het meest te lijden. Olga Berger …………………………………………………………………………………….
Dit zijn ook mensen
Boven in één van de torens van de Amsterdamse Bijlmer bajes zitten de meest psychisch zieke gedetineerden van Nederland. Jaarlijks zo’n 330 mensen. Het eerste dat hierboven opvalt is het ruisen van de wind. Een constant gesuis, en verder stilte. Daaroverheen is soms een stem te horen van een man die een reeks woorden roept. Niet op boze toon, eerder dwangmatig. Soms stokt het roepen en wordt het vervangen door een ritmisch geklop. De ondertoon blijft het suizen van de wind. De isoleerafdeling van de Forensische Observatie en Begeleidingsafdeling (FOBA) heeft acht cellen voor ernstig psychisch gestoorde mensen die, waar ook in Nederland, volledig zijn doorgedraaid in hun gevangeniscel en niet meer te handhaven zijn. Elke cel wordt om de drie maanden volledig gerenoveerd. De gedetineerden krabben in hun psychoses de verf van de muren. Schrijven met poep op de wanden. Plakken poep of wc papier tegen het glas van de camera’s. “Deze camera’s staan alleen aan als de artsen dat dringend noodzakelijk vinden voor de veiligheid, bijvoorbeeld als iemand suïcidaal is”, aldus Jan Gorter, chef de clinique. “Verder staan ze altijd uit. Maar ik zou dat zelf ook niet geloven, als ik hier zat”. Gedempt klinkt het geluid van een muziekzender. In de grote ruimte tussen de tien open celdeuren, staat een eettafel en is een zitje gemaakt. Mannen sjokken rond, soms schuifelend, soms monotoon wandelend. Sommigen zitten, praten even op luide toon. Dan is weer alleen de gesmoorde muziek te horen. Achter glas is een met een halve deur afgeschermd kantoortje. De begeleiders houden permanent zicht op de open ruimte. Ze zien aan het loopje van sommigen, of aan gebaren of er iets mis kan gaan. Werken bij de FOBA is intensief en onvergelijkbaar met enige andere functie in het gevangeniswezen, of de zorg, zeggen de begeleiders. Met een mengeling van trots en ernst spreken ze over hun werk. Eens in de gemiddeld tien dagen krijgt de afdeling te maken met een ernstig incident.”Dat is een blauw oog, of een schaafwond”, somt een begeleider op. “Het ernstigst zijn die toevallige aanvallen. Iemand loopt je lachend voorbij, en dan ineens: pets”. Wat die voortdurende geweldsdreiging met je doet? “Je bouwt het in je werk langzaam op, zodat je er aan went. Je houdt er altijd rekening mee. Het belangrijkste is, dat je het gevoel moet hebben dat je veilig bent, aldus een begeleider. Genezen lukt nooit, zegt Gorter. Hooguit lukt het om deze beschadigde, zieke mensen het ouderwetse ‘rust, reinheid en regelmaat’ wat bij te brengen. “Dat betekent: ’s ochtends gezamenlijk aan tafel ontbijten. Op een
stoel. Met één boterham in plaats van acht tegelijk op je bord. En die te smeren en, en niet in zijn geheel door de pot pindakaas te halen.” Waar halen de begeleiders op deze afdeling voor criminele chronische patiënten voldoening in hun werk uit? Een begeleider: “Voldoening? Als ik weer naar huis kan! Nee, wat hier voldoening geeft, zijn kleine dingen. Veel mensen hier verzorgen zich heel slecht. Hun cel is een puinhoop. Dat iemand dan zomaar ineens helemaal alleen gaat douchen. Dan denk je even: hè hè.” (bron: Trouw 3 mei 2008) Ria van der Heijden zou gezegd hebben: “Zulke hulpverleners moeten we op handen dragen.” …………………………………………………………………………………. Contactpersoon Forensische psychiatrie “Niet crimineel, wél in de war”; zo luidt de kop boven een artikel van Mariëtte van Wissen in het Eindhovens Dagblad van zaterdag 3 april 2004. Steeds meer mensen, onder wie veel jongeren, plegen delicten omdat ze ernstig psychiatrisch gestoord zijn Een groot deel van de gevangenissen en TBS-klinieken wordt bevolkt door deze mensen. Ze zijn in hun hart niet crimineel maar soms wel erg in de war. Meestal plegen zij delicten in periodes dat ze geen medicijnen willen innemen en niet behandeld willen worden. Rondom forensische psychiatrie en TBS hebben we de laatste jaren een lotgenotengroep op de landelijke dag. Op het landelijk bureau wordt informatie verzameld waar de familie haar voordeel mee kan doen. Ine Janzen wil een luisterend oor bieden aan lotgenoten en hen van dienst zijn met haar kennis en ervaring. Zij kan gebeld worden via het landelijk bureau, tel. 088 0002120. ……………………………………………………………………………………. Berichten uit stad en ommeland…. De Jubileakaravaan en het naSomerfestival op zondag 20 september 2009!. Het naSomerfestival is tot stand gekomen ter nagedachtenis van de Kunstenaar Jack van Someren die veel voor de cliënten en medewerkers betekend heeft op het gebied van kunst, keramiek en gezelligheid. Hij benadrukte in zijn manier van werken de kwaliteiten van cliënten. Dit alles loopt dan ook als een rode draad door de dag heen, d.m.v. kunst, exposities van cliënten, verkoop van producten gemaakt door cliënten, muziek door en voor cliënten enz. Het festival wordt bewust in het weekend gehouden, aangezien er dan vaak weinig te doen is voor cliënten. De Jubileakaravaan kent de volgende jubilaressen: Anoiksis (15 jaar) ……………………………………………………. Schizofreniestichting (20 jaar) …………………………………………………… Verwenzorg (10 jaar) …………………………………………………… Ypsilon (25 jaar)
Wij prijzen ons gelukkig met het besluit van de GGzE om onze karavaan samen met het naSomerfestival te laten optrekken. Dat scheelt ons een heleboel georganiseer. Van 13.30 uur af wordt iedereen opgetrommeld om de officiële start mee te maken. Een kleine honderd ballonnen met het Ypsilon jubileumlogo wordt vervolgens opgelaten, waarna het feest kan beginnen. Muziekbands, kinderactiviteiten en verkoop uit kraampjes. Er wordt een modeshow gegeven en er zijn optredens door artiesten. In de kleine zaal van het conferentiecentrum zijn door Anoiksis en Ypsilon koffiecorners ingericht, waar informatie over de doelgroepen wordt verstrekt en promotiefilms worden vertoond. Genoeg redenen om deze middag, die tot 19.00 uur voortgaat, mee te maken.
De Provinciale ontmoetingsdag op zaterdag 26 september 2009. Deze ontmoetingsdag begint om 10.00 uur en is bedoeld voor familieleden en naastbetrokkenen van mensen met een psychische stoornis, bipolaire stoornis, borderline, schizofrenie en gaat over het thema: “Over de grens…. Hoe om te gaan met zelfdoding?”. We zijn dit jaar te gast bij GGZ Breburg in Tilburg Na een inleiding door een deskundige over de achtergronden, -risico’s en –therapieën volgt een uiteenzetting van de bij GGZ Breburg beproefde aanpak tot preventie van zelfdoding.
Na de lunch worden themagroepen gevormd. Nadere informatie volgt nog met een nog toe te zenden uitnodiging.
Jubileum Studiedag 2009. Op zaterdag 21 november 2009 kijkt de historie met de ogen van de hoogleraren Don Linszen en René Kahn de toekomst – Wiepke Cahn en Lieuwe de Haan – in de ogen. En wij kijken met hen mee. Met als dagvoorzitter Bas van Raay (zoon van Ria van der Heijden) en onder ons bekend van de cursus interactievaardigheden(met de rood/groene mat) hebben we vijf namen, die garant staan voor een meer dan geslaagde “Studiedag”. Op deze dag zal de Ypsilon Familiester worden uitgereikt. Een ster, die door Ypsilonleden wordt uitgeloofd aan de instelling of afdeling met het beste familiebeleid. Hoe u uw stem daarin kunt laten meetellen staat te lezen op de achterzijde van de kaft van het Y N Succesnummer (nr.3/4/ 2009) ……………………………………………………………………………………. Familieberichten…. In memoriam Ontroerd hebben wij kennisgenomen van het bericht van haar overlijden op 17 juni 2009 Mies was 80 jaar. Bestuur en leden van Ypsilon Eindhoven & De Kempen wensen hun oud-voorzitter en hun kinderen veel sterkte bij het verwerken van het verlies. …………………………………………………………………………………………………
Niels Schouten Geschokt vernamen wij het bericht van het plotselinge overlijden van Niels. Zoon van Anje ten Have. Niels overleed op 5 juli 2009 op de leeftijd van 49 jaar. “Dat wat eens was, geeft mij de moed om verder te gaan”, schreef Anje op de bedankkaart. Die moed en veel sterkte om het verlies te kunnen dragen wensen wij Anje van harte toe. Bestuur en leden van Ypsilon Eindhoven & De Kempen
……………………………………………………………………………………. Agenda 17 – 18 september
Provinciale Ontmoetingsdag GGZ Breburg in Tilburg
Workshop voor groepsleiders van zelfhulpgroepen.
Farmacotherapie bij Psychiatrische Patiënten Paul H.M. van Dongen, PsychiaterProf. Dr. Anton J.M. Loonen, Wegwijs bij Ypsilon, afdeling Eindhoven & de Kempen www.ypsiloneindhoven.nl Voorzitter: Geertje Boon
Regionieuws redactie: Johan Blom (eindredactie) Public Relations: Loes Schinning
Taakgroepen (coördinatoren): Thema-avonden:Johan Blom en Olga Berger Gespreksgroepen: Olga Berger en Johan Blom Belangenbehartiging Jan Wouters (individuele en structurele knelpunten)
Janneke Bloesem (vertrouwens-contacttelefoon)
“Nu voor later” en ‘Opmaat” (Stichtingen voor beheer van geld en goederen) Hendrik Brunt YPSILON IS EEN GEWELDIGE STEUN. NOG STEEDS!!
ABSTRACT. Ninety-two Northern Californians who use cannabis as an alternative to alcohol obtained letters of approval from the author. Their records were reviewed to determine characteristics of the cohort and ef- ficacy of the treatment, which was defined as reduced harm to the pa- tient. All patients reported benefit, indicating that for at least a subset of alcoholics, cannabis use is associa
Capita Selecta Duikgeneeskunde: Medication and Diving, PROGRAMME An advanced course for dive physicians and other care professionals. Venue: Academic Medical Centre, Amsterdam Subjects Medication in ENT medicine, neurology, psychiatry, ophthalmology, cardiology and internal diseases. Aim This course aims to give insight into the intended effects of the application of drugs